Gỡ “nút thắt” cho các dự án đầu tư tại Nghi nhà cái m88

Khu Kinh tế Nghi nhà cái m88 (KKTNS) đang trong quá trình đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và xã hội để đón dòng vốn lớn trong nước và quốc tế. Trong đó, các dự án đầu tư công đóng vai trò “mở đường”, tạo quỹ đất sạch, kết nối giao thông, nâng cấp năng lực đô thị, thúc đẩy thu hút đầu tư vào khu công nghiệp, dịch vụ và cảng biển. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều dự án đầu tư công trọng điểm tại khu vực này vẫn đang đối mặt với những “nút thắt” dai dẳng, từ giải phóng mặt bằng (GPMB), vướng mắc pháp lý đến năng lực tổ chức thực hiện của nhà thầu.

Thi công Dự án đường nối cao tốc Bắc - Nam, Quốc lộ 1A đi Cảng Nghi nhà cái m88.

Theo báo cáo của Ban Quản lý KKTNS và các Khu công nghiệp tỉnh, trong năm 2025, đơn vị được giao kế hoạch vốn đầu tư công là 84,08 tỷ đồng cho 14 dự án và đồ án quy hoạch. Tính đến giữa tháng 6/2025, số vốn giải ngân đạt 28,9 tỷ đồng, tương đương 34,4% kế hoạch, dự kiến đến hết tháng 6 sẽ đạt khoảng 50% theo yêu cầu của Chỉ thị số 02/CT-UBND. Tuy vậy, tiến độ giải ngân vẫn chưa đạt kỳ vọng tại nhiều dự án lớn. Đơn cử, Dự án tuyến đường ven biển đoạn nối đường 513 với đường ven biển tỉnh Nghệ An hiện chưa thể giải ngân do còn chờ Sở Tài chính tham mưu phê duyệt khối lượng còn lại liên quan đến xử lý sạt lở, đá lăn. Dự án đường Đông Tây 4 (từ xã Trường Lâm đến cao tốc Bắc - Nam) vẫn đang chờ UBND thị xã Nghi nhà cái m88 phê duyệt bổ sung quyết định bồi thường để tổ chức chi trả GPMB. Đáng chú ý, tại Nghi nhà cái m88, Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực - Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia có tổng vốn đầu tư hơn 2.300 tỷ đồng, trong đó có vốn vay WB là 1.199 tỷ đồng. Dù đã triển khai từ nhiều năm nhưng đến nay nhiều hạng mục vẫn còn dang dở. Năm 2025, vốn đầu tư công dự án được giao 102 tỷ đồng nhưng tính đến tháng 6, giải ngân mới đạt 7,9%. Nguyên nhân chính là công tác GPMB chậm trễ, thủ tục pháp lý rườm rà, phối hợp thiếu đồng bộ khiến nhiều hạng mục chưa thể triển khai...

Thêm một dự án trọng điểm là Dự án đường nối cao tốc Bắc - Nam, Quốc lộ 1A đi Cảng Nghi nhà cái m88 cũng trong tình trạng tương tự. Tuyến số 1 chỉ mới bàn giao 7,8/10,4km; tuyến số 2 bàn giao 1,6/3km, chiếm khoảng 63%, dẫn tới việc thi công bị gián đoạn. Nhiều đoạn tuyến khi bàn giao không có đường vào, một số nơi hạ tầng kỹ thuật như điện, cáp viễn thông, nước vẫn chưa được di dời ra khỏi phạm vi thi công. Với Dự án hệ thống thoát nước đường 513 (tổng vốn gần 100 tỷ đồng), phần lớn khối lượng xây lắp gốc đã hoàn thành, nhưng khối lượng bổ sung 250m kênh vẫn chưa lựa chọn được nhà thầu, khiến giá trị giải ngân mới đạt hơn 17 tỷ đồng (19,6% kế hoạch).

Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực KKTNS và các Khu công nghiệp, phần lớn dự án đầu tư công tại KKTNS gặp khó khăn về GPMB, chủ yếu do thiếu vốn đối ứng và chính sách mới về đất đai. Theo đó, khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực không còn hỗ trợ 50% giá đất ở với các thửa đất có đất vườn, đất ao, khiến nhiều hộ dân không đồng thuận, làm chậm trễ quá trình chi trả và di dời. Bên cạnh đó, việc bố trí vốn GPMB nhỏ giọt hoặc chưa đầy đủ cũng khiến công tác bồi thường bị đình trệ dù đã được phê duyệt phương án. Ngoài ra, một số nhà thầu thiếu quyết tâm triển khai, không tập trung nhân lực, máy móc, dẫn đến thi công chậm, kéo theo vướng mắc trong giải ngân và điều phối vốn. Nhiều trường hợp, hồ sơ thanh toán chưa hoàn thiện, phải đấu thầu lại vì năng lực nhà thầu không đáp ứng, ảnh hưởng đến tiến độ toàn dự án...

Trước thực trạng trên, đơn vị đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo cụ thể với từng dự án. Đối với Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực - Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia, đơn vị kiến nghị cần chỉ đạo thị xã Nghi nhà cái m88 hoàn tất GPMB trước 30/6/2025 để đẩy nhanh tiến độ thi công; đồng thời bố trí bổ sung 172,9 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh trước ngày 10/6/2025 để đáp ứng điều kiện gia hạn hiệp định vay WB.

Về mặt chính sách, ban cũng kiến nghị UBND tỉnh thống nhất chỉ đạo xử lý vướng mắc trong công tác bồi thường với các thửa đất vườn trong cùng thửa đất ở. Với nhà thầu chậm tiến độ cần thực hiện biện pháp xử lý theo hợp đồng, thu hồi dự án. Tại Dự án đường nối cao tốc - Quốc lộ 1A đi Cảng Nghi nhà cái m88, đơn vị kiến nghị UBND tỉnh cần chỉ đạo thị xã Nghi nhà cái m88, huyện Nông Cống đẩy nhanh GPMB, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật còn tồn tại. Riêng đối với 2 đường ống nước thô ảnh hưởng đến tuyến số 2, cần sớm có phương án thống nhất để tiếp tục triển khai các bước tiếp theo.

Thi công dự án mở rộng khu tái định cư Nam đường Hồ Tùng Mậu, phường Bắc nhà cái m88 (thị xã Nghi nhà cái m88).

Các dự án đầu tư tại khu vực Nghi nhà cái m88 thuộc phạm vi quản lý, đôn đốc tiến độ của tổ công tác số 2 của UBND tỉnh về giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025. Để tháo gỡ các khó khăn trên, Sở Tài chính - cơ quan thường trực của tổ công tác đã kiến nghị UBND tỉnh cần giao Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương hoàn thiện phương án giải quyết các dự án đang vướng GPMB, đảm bảo áp giá nhất quán, minh bạch nguồn gốc đất, hạn chế tình trạng cùng một dự án nhưng áp nhiều mức giá theo các thời điểm và chính sách khác nhau. Đồng thời, yêu cầu các chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với địa phương, rà soát nhanh các tồn tại, hoàn tất công tác kiểm kê, chi trả để sớm bàn giao mặt bằng sạch. Đây là điều kiện then chốt để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là với các dự án có quy mô lớn và sử dụng vốn vay quốc tế.

Kỳ vọng với những giải pháp đồng bộ, quyết liệt và cụ thể trong công tác GPMB, đặc biệt là sự vào cuộc khẩn trương của các địa phương và ngành chức năng theo chỉ đạo của UBND tỉnh, những khó khăn kéo dài sẽ sớm được tháo gỡ. Khi các vướng mắc về đất đai, hạ tầng kỹ thuật và thủ tục đầu tư được xử lý dứt điểm, tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 tại khu vực Nghi nhà cái m88 sẽ được cải thiện rõ rệt. Không chỉ bảo đảm mục tiêu giải ngân vốn đúng kế hoạch, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm còn là điều kiện tiên quyết để đưa hạ tầng chiến lược vào vận hành, phát huy vai trò dẫn dắt thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển công nghiệp - đô thị - dịch vụ tại khu kinh tế đầu tàu của tỉnh.

Bài và ảnh: Tùng Lâm