Tác động của phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 đến trật tự thế giới hiện nay

10 năm trước, Iran và nhóm P5+1 đạt được thỏa thuận hạt đăng ký m88 lịch sử (ngày 14/7/2015). Gần 80 năm qua, từ khi bị ném bom nguyên tử (ngày 9/8/1945), Nagasaki đã dần phục hồi, trở thành biểu tượng của sự kiên cường và khát vọng hòa bình. Tuy nhiên, bất chấp những dấu mốc và bài học từ lịch sử, việc phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 và các hệ thống phóng đã trở thành một thực tế không thể phủ nhận hiện nay. Giờ đây, câu hỏi đặt ra không phải là “có hay không”, mà quá trình này sẽ diễn ra nhanh đến mức nào và tác động ra sao đối với hòa bình, phát triển của toàn đăng ký m88 loại?

Khả năng răn đe và thứ bậc quyền lực toàn cầu

Việc chế tạo vũ khí hạt đăng ký m88 là một bước tiến kỹ thuật mang tính nền tảng, góp phần định hình trật tự chính trị quốc tế hiện đại. Trước hết, quy mô sức mạnh hủy diệt của loại vũ khí này không chỉ thiết lập trật tự thứ bậc giữa các quốc gia, mà còn tạo ra một mức độ răn đe quân sự mà tất cả các quốc gia, dù lớn hay nhỏ, đều buộc phải cân nhắc trong hoạch định chiến lược an ninh của mình.

Tác động lớn nhất mà vũ khí hạt đăng ký m88 đem lại là sự xuất hiện của các quốc gia gần như bất khả chiến bại trước đe dọa từ bên ngoài, dù đó là từ một quốc gia riêng lẻ hay một liên minh rộng lớn. Điều này đánh dấu một sự khác biệt so với lịch sử, vốn chứng kiến các liên minh quân sự có thể đánh bại cả những đế chế hùng mạnh nhất khi đó. Những ví dụ điển hình cho thấy không đế quốc nào, dù là La Mã, Mông Cổ hay các cường quốc châu Âu, là bất khả xâm phạm. Chính vì thế, khái niệm “cân bằng quyền lực” đã trở thành nguyên tắc cốt lõi trong chính sách đối ngoại của nhiều quốc gia hiện đại.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay đã khác biệt đáng kể so với trước. Mỹ và Nga được xem là những quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt đăng ký m88 hủy diệt lớn nhất. Chính điều này lại khiến khả năng xung đột trực tiếp giữa hai nước này trở nên khó xảy ra xét đến tính cân bằng lực lượng. Trong thời gian tới, Trung Quốc được dự đoán sẽ trở thành cường quốc hạt đăng ký m88 thứ ba có khả năng răn đe độc lập, tuy nhiên giới quan sát cho rằng, vẫn còn cách khá xa so với Mỹ và Nga về số lượng đầu đạn và năng lực phóng.

Chi phí và giới hạn của việc sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88

Việc duy trì một kho vũ khí hạt đăng ký m88 ở quy mô siêu cường đòi hỏi chi phí khổng lồ và năng lực công nghệ vượt trội - điều mà phần lớn các quốc gia không thể đáp ứng. Ngay cả Trung Quốc, với tiềm lực kinh tế hàng đầu thế giới, cũng chỉ mới bước đầu bị nghi ngờ là đang thu hẹp khoảng cách hạt đăng ký m88 với hai siêu cường hàng đầu. Điều đó cho thấy việc trở thành một siêu cường hạt đăng ký m88 không chỉ là bài toán công nghệ mà còn là một thử thách tài chính dài hạn.

Tuy nhiên, một nghịch lý đáng chú ý là: phần lớn các quốc gia trên thế giới không cần, và cũng không hướng đến việc sở hữu kho vũ khí hạt đăng ký m88 tương đương với các siêu cường. Các quốc gia tầm trung, dù có tham vọng khu vực hoặc toàn cầu, cũng không theo đuổi mục tiêu “bất khả chiến bại” về mặt quân sự. Trường hợp ngoại lệ có thể là Ấn Độ, do mối quan hệ chiến lược phức tạp với Trung Quốc, nhưng ngay cả nước này cũng không đặt tham vọng cạnh tranh toàn diện với các siêu cường hạt đăng ký m88.

Bên cạnh đó, các quốc gia châu Âu sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88 như Anh và Pháp thường hoạt động trong khuôn khổ hợp tác của NATO và chịu ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp từ chiến lược quốc phòng của Mỹ. Một số quốc gia nhỏ hơn như Israel duy trì kho vũ khí hạt đăng ký m88 với mục đích răn đe khu vực, chứ không nhằm định hình lại trật tự toàn cầu (mặc dù Israel không chính thức thừa nhận sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88, nhưng theo báo cáo công bố ngày 16/6/2025 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) có trụ sở tại Stockholm, Israel có thể đang sở hữu tới 90 đầu đạn hạt đăng ký m88).

Do đó, ngay cả khi thêm nhiều quốc gia sở hữu năng lực hạt đăng ký m88 giới hạn, điều này không đồng nghĩa với việc cán cân quyền lực toàn cầu sẽ thay đổi. Việc phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 ở quy mô nhỏ lẻ chủ yếu mang tính chất chiến thuật, nhằm đối phó với các mối đe dọa cụ thể trong khu vực, chứ không tạo ra một sự tái cấu trúc chiến lược toàn cầu.

Phổ biến hạt đăng ký m88 - Rủi ro hay công cụ ổn định?

Một số học giả phương Tây từ lâu lại lập luận rằng việc phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 không nhất thiết là một mối đe dọa, mà có thể mang lại lợi ích ổn định. Lập luận này dựa trên hai luận điểm chính:

Thứ nhất, vũ khí hạt đăng ký m88 là công cụ răn đe mạnh mẽ, khiến các quốc gia e ngại hơn trong việc phát động chiến tranh. Khi chi phí tiềm năng về sinh mạng và hậu quả chiến lược vượt quá bất kỳ lợi ích nào có thể đạt được, các bên thường chọn kiềm chế thay vì đối đầu quân sự trực tiếp.

Thứ hai, việc sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88 - dù ở mức độ giới hạn - có thể giúp các quốc gia tầm trung tránh trở thành mục tiêu của các cường quốc. Ví dụ, Triều Tiên với kho vũ khí hạt đăng ký m88 hạn chế đã đạt được thế đối trọng rõ rệt trong quan hệ với Mỹ và đồng minh.

Từ góc độ này, việc phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 có thể được xem là một “điểm cân bằng chiến lược”, vì nó làm gia tăng “chi phí chiến tranh” và từ đó có thể góp phần vào việc gìn giữ hòa bình, ít nhất là trên phương diện ngăn chặn xung đột quy mô lớn.

Tương lai trật tự hạt đăng ký m88

Tuy nhiên, chế độ không phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 toàn cầu hiện đang lâm vào một tình trạng mâu thuẫn. Một số quốc gia bị cáo buộc là đã phát triển vũ khí hạt đăng ký m88 ngoài khuôn khổ Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88 (NPT). Trong khi đó, một số khác, điển như như Iran vẫn đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt cứng rắn, thậm chí là bị tấn công quân sự thời gian gần đây cho dù chương trình hạt đăng ký m88 của nước này được cho là mới chỉ dừng lại ở việc làm giàu uranium. Điều này khiến cộng đồng quốc tế lo ngại sẽ tạo tiền lệ khuyến khích các quốc gia khác nghiêm túc cân nhắc việc phát triển vũ khí hạt đăng ký m88 của riêng mình.

Tất cả những điều này cho thấy, việc phổ biến vũ khí hạt đăng ký m88, cả về năng lực sản xuất lẫn các phương tiện phóng, không còn là một nguy cơ tiềm tàng, mà đã trở thành một vấn đề thực tiễn. Giờ đây, điều còn lại chỉ là tốc độ lan rộng của tiến trình này. Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, thế giới trong tương lai gần có thể chứng kiến khoảng 15 quốc gia sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88, thay vì 9 như hiện tại.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, sự gia tăng này sẽ không làm thay đổi tận gốc cấu trúc chính trị quốc tế hay dẫn đến thảm họa toàn cầu vì 2 lý do:

Thứ nhất, trật tự quốc tế hiện đại được định hình bởi một số ít siêu cường hạt đăng ký m88, đặc biệt là Mỹ và Nga, với năng lực răn đe vượt trội. Ngay cả khi một số quốc gia mới sở hữu vũ khí hạt đăng ký m88, họ cũng khó có thể đạt đến mức độ đủ để đe dọa nghiêm trọng đến an ninh của các siêu cường này, chứ chưa nói đến sự tồn vong của đăng ký m88 loại.

Thứ hai, trong khi các quốc gia như Ấn Độ, Pakistan, Iran hay Israel có thể xảy ra xung đột hạt đăng ký m88 cục bộ, hậu quả sẽ mang tính khu vực chứ không đủ để gây ra sự sụp đổ của hệ thống toàn cầu. Thiệt hại cho dù nghiêm trọng, nhưng vẫn nằm trong giới hạn của một thảm họa khu biệt.

Bên cạnh đó, trong những tình huống như vậy, các siêu cường hạt đăng ký m88 nhiều khả năng sẽ can thiệp với vai trò trung gian hòa giải, nhằm duy trì ổn định chiến lược toàn cầu và ngăn chặn leo thang. Dĩ nhiên, đây không phải là điều mà cộng đồng quốc tế mong muốn, nhưng trên thực tế, đó có thể là giải pháp ít nguy hiểm hơn so với nguy cơ một cuộc chiến tranh hạt đăng ký m88 trực tiếp giữa các siêu cường.

Hùng Anh (CTV)